Eylül 2025 Trend Raporu

Dünyanın en popüler sosyal medya platformlarından Instagram, uzun süredir kullanıcıların en çok şikâyet ettiği konulardan biri olan reklam yoğunluğuna yeni bir çözüm getiriyor. Aylık 2 milyar, günlük ise 500 milyonun üzerinde aktif kullanıcısı bulunan platform, şimdi “reklamsız abonelik” seçeneği sunmaya hazırlanıyor.

Yeni sistem kapsamında kullanıcılar iki alternatif arasından seçim yapabilecek.

Reklamsız abonelik: Bu paket aylık 7,99 euro karşılığında reklamların tamamen kaldırıldığı ve reklam amaçlı veri işlenmesinin durdurulduğu bir kullanım deneyimi sunuyor.

Ücretsiz kullanım: Bu seçenek mevcut sistemde olduğu gibi reklamlara maruz kalmaya devam eden, kişiselleştirilmiş içeriklerle ilerleyen bir deneyim sunuyor.

Türkiye’de fiyat: 384 TL

Türkiye’de söz konusu abonelik için ödenecek tutar güncel kur üzerinden yaklaşık 384 TL olacak. Şirket, bu yeni modelin hem kullanıcıların veri gizliliği hassasiyetlerine hem de reklamsız sosyal medya deneyimi taleplerine yanıt vermeyi hedeflediğini vurguluyor.

YouTube, iki yıl süren pilot uygulamanın ardından çok dilli ses özelliğini milyonlarca içerik üreticisine açtığını duyurdu.
 
YouTube, bu özelliğin izlenme sürelerine önemli katkı sağladığını belirtiyor. Şirketin verilerine göre, çok dilli ses kullanan içerik üreticilerinin izlenme süresinin yüzde 25’inden fazlası videonun birincil dili dışındaki dillerden geldi.

Başlangıçta içerik üreticiler üçüncü taraf dublaj hizmetleriyle çalışmak zorundayken, YouTube sonrasında Google’ın Gemini teknolojisini kullanan yapay zeka tabanlı otomatik dublaj aracını devreye aldı. Bu araç, içerik üreticinin tonunu ve duygularını taklit ederek daha doğal bir deneyim sunmayı hedefliyor.

YouTube ayrıca çok dilli küçük resimler özelliğini de test etmeye başladı. Haziran ayından bu yana sınırlı sayıda içerik üretici, videolarının küçük resimlerinde izleyicilerin tercih ettikleri dile uygun yerelleştirilmiş metinler gösterebiliyor. Bu sayede küresel izleyicilere daha kişiselleştirilmiş bir deneyim sunulması amaçlanıyor.

Meta, şirketin reşit olmayanlar için yapay zeka güvenlik önlemlerinin eksikliğine ilişkin bir araştırma raporunun ardından, yapay zeka sohbet robotlarını gençlerin güvenliğini öncelikli hale getirmek için eğitim yöntemini değiştirdi.

Raporun yayınlanmasından kısa bir süre sonra Senatör Josh Hawley, şirketin yapay zeka politikaları hakkında resmi bir soruşturma başlattı. Ayrıca, 44 eyalet başsavcısından oluşan bir koalisyon, Meta dahil olmak üzere bir grup yapay zeka şirketine mektup yazdı ve çocuk güvenliğinin önemini vurguladı. Bu gelişmelerin ardından Meta, eğitim yöntemini değiştirdiğini açıklarken, gençler için sohbet robotlarına erişim kısıtlamaları getirdi. 

Meta'nın açıklamasına göre şirket, artık sohbet robotlarını, kendine zarar verme, intihar, yeme bozukluğu veya potansiyel olarak uygunsuz romantik konuşmalar konusunda genç kullanıcılarla iletişim kurmamaları için eğitecek. Bunların geçici değişiklikler olduğunu belirten Meta, şirketin gelecekte reşit olmayanlar için daha sağlam ve uzun süreli güvenlik güncellemeleri yayınlayacak. 

TikTok ve YouTube’un ardından Instagram da Reels için PiP özelliğini deniyor. Özellik, uzun videoların tamamlanma oranını ve kullanıcıların uygulamada kalma süresini artırmayı hedefliyor.

Instagram, kullanıcıların Reels videolarını izlerken aynı anda başka uygulamalarda gezinebilmesine olanak tanıyacak Picture-in-Picture (PiP) özelliğini test etmeye başladı. Şu an küçük bir kullanıcı grubuyla denenen özellik, ekranda kayan küçük bir pencere üzerinden Reels’i izlemeyi mümkün kılıyor.

TikTok ve YouTube’un uzun süredir sunduğu PiP desteği, kullanıcıların dikkatini platformda tutmak için önemli bir araç haline gelmişti. Instagram da bu adımla hem kullanıcı deneyimindeki açığı kapatmayı hem de Reels için izlenme sürelerini artırmayı hedefliyor.

PiP özelliğinin özellikle uzun Reels videolarında etkileşimi artırması bekleniyor. Kullanıcılar, örneğin uzun bir klibi izlerken aynı anda mesaj yanıtlayabilecek veya başka bir uygulamada gezinebilecek. Bu durum, hem içerik üreticiler için tamamlanma oranlarını artırabilir hem de Instagram’ın reklam gösterimlerini ve dolayısıyla gelirlerini yükseltebilir.

Mesajlaşma uygulaması WhatsApp, kullanıcıların durum güncellemelerini yalnızca seçtikleri kişilerle paylaşmalarını sağlayacak yeni Yakın Arkadaşlar özelliğini test ediyor. Meta’nın sahibi olduğu uygulama, dünya genelinde günlük 1,5 milyar kişi tarafından kullanılan Durum sekmesini, Instagram’daki benzer bir özellikten esinlenerek güncelliyor.

Kullanıcılar durumlarını "tüm kişi listesiyle paylaşmak", "belirli kişileri hariç tutarak paylaşmak" veya "yalnızca seçilen kişilerle paylaşmak" olarak üç şekilde yayınlayabiliyor. Yeni özellik sayesinde kullanıcılar, özel bir "Yakın Arkadaşlar" listesi oluşturabilecek ve güncellemelerini yalnızca bu gruba gösterebilecek.

Liste gizli olacak, kişiler eklenip çıkarıldığında bildirim gitmeyecek. Ayrıca, bu paylaşımlar farklı renkli bir çerçeve ile görsel olarak ayrılacak, böylece yakın arkadaşlar, güncellemenin yalnızca kendileriyle paylaşıldığını görebilecek.

Özellikle "Sadece Şu Kişilerle Paylaş" seçeneğini geçici bir yakın arkadaş listesi olarak kullananlar için yeni özellik önemli bir esneklik sağlayacak. WhatsApp, bu adımla kullanıcıların gizliliğini artırmayı ve uygulamada daha fazla kontrol sahibi olmalarını sağlamayı hedefliyor.

OpenAI, profesyonel ağların ve işe alım dünyasının geleceğini doğrudan etkileyecek yeni bir hamle yaptı. Şirket, yapay zeka destekli işe alım platformu OpenAI Jobs Platform ile buna eşlik eden OpenAI Certifications programını hayata geçireceğini açıkladı.

OpenAI'ın Uygulamalar CEO'su Fidji Simo, duyuruyu şirket blogunda yaptı. Simo, platformun amacını şu sözlerle özetledi: "Yapay zeka tarihteki herhangi bir teknolojiden daha fazla fırsat yaratacak. Ancak aynı zamanda birçok işi dönüştürecek. Bizim hedefimiz, insanlara yapay zeka konusunda yetkinlik kazandırmak ve onları bu becerilere ihtiyaç duyan şirketlerle buluşturmak.»

OpenAI Jobs Platform, klasik anlamda bir profesyonel ağdan farklı olarak, işverenlerle adayları yapay zeka algoritmaları aracılığıyla doğrudan eşleştirmeyi hedefliyor. Küresel şirketlerden yerel işletmelere, hatta devlet kurumlarına kadar geniş bir kullanıcı kitlesine hizmet vermesi planlanıyor.

LinkedIn de son dönemde işe alım süreçlerinde yapay zeka entegrasyonuna yönelmişti. Ancak OpenAI, eşleştirmeyi doğrudan kendi teknolojisiyle yaparak farklılaşmayı amaçlıyor. Bu da Microsoft'un sahibi olduğu LinkedIn için dikkat çekici bir rekabet ortamı yaratabilir.

Dünyanın en popüler çevrim içi fotoğraf ve video paylaşım platformu Instagram ile ilgili bir gelişme yaşandı. Instagram patronu Adam Mosseri, platformun çok yakında algoritma özelleştirmelerine izin vereceğini duyurdu. İlk aşamada Reels videolar için kullanılabilecek özellik, sonraki dönemde Instagram'ın diğer akış özelliklerine de kaydırılacak.

Instagram algoritmasına müdahale etmek mümkün değildir. Uygulama, etkileşim verdiğiniz içeriklere ve izleme sürelerinize göre içerikler gösterir. Ancak bu durum, bazen aslında istenmeyen Reels'lerin karşınıza çıkmasını sağlayabilir. Adam Mosseri'nin yaptığı açıklama, bu durumun değişeceğini gözler önüne seriyor. Kullanıcılar, yeni bir ekranda ilgi alanlarını kendileri belirleyecek, Instagram da bu kriterlere uyan gönderileri ön plana çıkaracak.

Instagram algoritması için hazırlanan yeni özelliğin en dikkat çeken tarafı, zaman içerisinde değiştirilebilecek bir yapıya sahip olması. Kullanıcı, Reels videolar için oluşturduğu bir ilgi alanından uzaklaşması hâlinde ayar sayfasına gidip, bu ilgi alanını profilinden kaldırabilecek. Bunun yapılması ile söz konusu ilgi alanına giren gönderiler, eskisinden daha az gösterilecek.

xAI, Grok 4 Fast’i duyurdu. Yeni model, Grok 4’e benzer performansı yüzde 40 daha az tokenla ve yüzde 98 daha düşük maliyetle sunarak herkese açıldı.

Elon Musk’ın yapay zeka girişimi xAI, Grok 4’ün ardından bu kez Grok 4 Fast modelini tanıttı. Yeni model, Grok 4’e benzer performans sunarken yüzde 40 daha az “düşünme tokenı” kullanıyor ve aynı benchmark seviyesine ulaşmak için yüzde 98 daha düşük maliyet sağlıyor. Bu sayede hem bireysel kullanıcılar hem de kurumsal geliştiriciler için maliyet/performans açısından öne çıkan bir seçenek olarak konumlanıyor.

Grok 4 Fast, 2 milyon token bağlam penceresiyle geliyor ve tek bir mimari içinde hem “reasoning” (karmaşık akıl yürütme) hem de “non-reasoning” (hızlı yanıt) modlarını birleştiriyor. Böylece basit sorgulara anında cevap verirken, karmaşık sorularda uzun zincirli akıl yürütmeye geçebiliyor. Bu yaklaşım, OpenAI’ın GPT-5’te kullandığı hibrit mimariye benzerlik gösteriyor.

YouTube, Google’ın metinden videoya üretken yapay zeka modeli Veo 3’ün özelleştirilmiş versiyonu Veo 3 Fast’i Shorts’a entegre ediyor. 480p çözünürlükte düşük gecikmeyle çalışan bu sürüm, artık ses desteğiyle birlikte geliyor. Ayrıca kullanıcılar, Veo ile hareketsiz görselleri animasyona dönüştürebilecek, farklı sanat stilleri uygulayabilecek ya da metinle nesneler ve karakterler ekleyebilecek.

Öte yandan, Edit with AI özelliği sayesinde ham kamera görüntüleri otomatik olarak müzik, geçişler ve seslendirme eklenmiş bir ilk taslağa dönüştürülebiliyor. Bu özellik Shorts’un yanı sıra YouTube Create uygulamasına da geliyor.

Bir diğer yenilik ise Speech to Song Remix. Bu araç, uygun videolardaki diyalogları Google’ın Lyria 2 modeliyle şarkılara dönüştürüyor. İçerik üreticileri, parçaya “chill”, “danceable” ya da “fun” gibi ruh halleri ekleyerek kendi tarzlarını yansıtabilecek.

Etkinlikte duyurulan bir diğer araç, içerik üreticilerine özel yapay zeka destekli bir sohbet partneri oldu. YouTube Studio’daki bu yapay zeka asistanı, trafik ve izlenme verilerini doğal dilde analiz ederek içerik üreticilerine içgörüler sunacak.

YouTube canlı yayınlara da önemli güncellemeler getirdi. Artık içerik üreticileri aynı anda yatay ve dikey formatta yayın yapabilecek ve ortak bir sohbet alanı kullanılabilecek. ayrıca, Reaction yayınlarını daha kolay başlatma özelliği test edilmeye başlanacak.

Instagram’da son günlerde hızla yayılan yeni bir içerik formatı dikkat çekiyor: Ultra geniş sinematik şerit görünümüyle öne çıkan “ince video” (thinnest video) akımı… 5120×1080 ölçülerinde, yatay ve dar bir bant halinde hazırlanan bu videolar, dikey akışta yarattığı çarpıcı sinema efektiyle hemen dikkat çekiyor.

Son günlerde popülerleşmeye başlayan trend, kısa sürede yalnızca içerik üreticilerinin değil, markaların ve kurumların da radarına girdi. Markalar özellikle “mükemmel uyum” ya da “sınırları aş” gibi mesajlarını vurgulamak için bu yenilikçi yaklaşımı tercih ediyor.

Nasıl yapılıyor?

İçeriği oluşturmak için videonun üst ve alt bölümleri kırpılarak dar, sinematik bir görünüm elde ediliyor. Yüksek çözünürlüklü yatay çekimler sonrasında InShot, CapCut, VN veya Adobe Premiere Pro gibi uygulamalarda düzenleniyor. 5120×1080 piksel boyutunda proje ayarlanıp kenarlar maske ile temizlendikten sonra video Reels’e yükleniyor. Böylece otomatik kırpma engelleniyor ve video tam ekran genişliğinde görünüyor. Yeni başlayanlar için Canva şablonları veya YouTube’daki kısa eğitimler de kolay bir başlangıç sunuyor.

Uzmanlara göre bu format, izleyicinin akışta durup videoyu izleme olasılığını artırıyor ve özellikle dikkat çekici açılışlar, hikaye anlatımı ya da kampanya mesajları için etkili bir araç haline geliyor. Instagram her ne kadar bu formata özel bir özellik sunmasa da, Reels’in esnek yapısı sayesinde “ince video” trendi markalara yaratıcılıkta yeni bir alan açıyor.